စာချစ်သူအတွက် စာလက်ဆောင်(ဝတ္ထု)
မီးသီးတစ်လုံး
(၁)
အိမ်ရှေ့ဆင်ဝင်အောက်တွင် မီးသီးဝါဝါကလေးက သူ့အရည်အသွေးကို အစွမ်းကုန်ညှစ်ထုတ်လျက် အလင်းများကို ဖြန့်ခင်းထားခဲ့သည်။ ကြည့်ရင်းကြည့်ရင်းနှင့် မီးသီးလေးက သူ့ကို ပြုံးပြနေသလိုလို ထင်လိုက်မိသည်။ ပါးပေါ်တွင် ကျဆင်းနေကြသောမျက်ရည်များက သူ၏စိတ်ခံစားချက်ကို အကောင်းဆုံးဖွင့်ဟပြနေခဲ့ကြသည်။ တကယ်ဆို မီးသီးလေးတစ်လုံးက စကားမပြောတတ်ပါ။ တကယ်ဆို မီးသီးလေးတစ်လုံးက ပြုံးမပြတတ်ပါ။ သို့သော် ထိုမီးသီးလေးတစ်လုံးထဲတွင် သူ၏ငယ်ဘဝအတိတ် တစ်ပိုင်းတစ်စကိုမြှုပ်နှံထားခဲ့
(၂)
“အမေကလဲဗျာ ကလေးတစ်ယောက်တောင် သေသေချာချာမထိန်းနိုင်ဘူး၊ အဲဒီလိုဆို သားတို့က အလုပ်သွားဖို့ ဘယ်လိုစိတ်ဖြောင့်နိုင်မှာလဲ”
သူ၏ ပြစ်တင်စကားကြောင့် အမေမျက်နှာငယ်ငယ်ဖြင့် တောင်းပန်စကားဆိုသည်။
“အေးပါ သားရယ်၊ အမေ နောက်ဖေးမှာ ဟင်းချက်နေလို့ သတိမထားမိလိုက်တာပါကွယ်”
“အမေ့ပြောလိုက်ရင် အဲဒီလိုပဲ၊ သမီးခေါင်းက ခုံစောင်းနဲ့တိုက်မိပြီး ဖုသွားပြီလေ၊ တော်သေးတယ် ခေါင်းပေါက်မသွားတာ”
“နောက်မဖြစ်စေရပါဘူးကွယ်”
“ကလေးကိုပဲ သေသေချာချာကြည့်ပေးပါ အမေရာ၊ ကျန်တာတွေက အရေးမကြီးဘူး၊ ကျွန်တော်ရော ခင်မရောက အလုပ်ကိုယ်စီနဲ့မို့ သမီးလေးကိုအမေနဲ့ထားခဲ့ရတာ”
ဇနီးသည် ခင်မမ အလုပ်ကပြန်လာပြီး သမီးနဖူးမှဒဏ်ရာကိုတွေ့သွား၍ မေးလာသည့်အခါ သူ့မှာ ကြည့်ကောင်းအောင်ဖြေရသည်။ အမေ့ကြောင့်လည်း ခက်ပါသည်။ ဘယ်လောက်ပြောပြောမမှတ်ပေ။
အသက်ခုနစ်ဆယ်ကျော်အရွယ်အမေသည် ယခင်က ဇာတိမြို့လေးတွင် သမီးဖြစ်သူနှင့်သာနေခဲ့သည်။ သူတို့လင်မယား ကလေးတစ်ဖက်နှင့် အဆင်မပြေဖြစ်နေသည့်အတွက် လာနေပေးခြင်းဖြစ်သည်။ အိမ်အကူခေါ်ရသည်မှာ မလွယ်လှသည့်အပြင် စိတ်လည်းမချရသည်မို့ အမေ့ကိုလည်း အနားမှာခေါ်ထားရန်၊ သမီးလေးအတွက်လည်း အဆင်ပြေစေရန် တစ်ချက်ခုတ်နှစ်ချက်ပြတ် စီစဉ်လိုက်ရသော်လည်း ယခုတော့ အမေ့ကြောင့် သူ့မှာငရဲတွေရနေခဲ့ရသည်။
အိမ်တွင် ကလေးပဲထိန်းပါ။ ကျန်တာမလုပ်ပါနဲ့။ နားနားနေနေနေပါလို့ ဘယ်လောက်ပြောပြော အမေက တစ်ခုမဟုတ်တစ်ခုလုပ်နေတတ်သည်။ တစ်ခါကလည်း ဟင်းအိုးပြန်နွေးရင်း အမေသတိမေ့နေသဖြင့် တူးသွားခဲ့သည်။ ဟင်းတူးသွားသည်က ကိစ္စမရှိသေးသော်လည်း မီးခိုးများထွက်ကာ မီးလောင်လုနီးပါးဖြစ်ခဲ့ရသည့်
အမေ သူ့အိမ်မှာလာနေတာ သူ့သမီးအိမ်မှာနေတာလောက် ပျော်ဟန်မရှိပေ။ သူ့မြေးနှင့်အတူရှိနေစဉ်၌ ပြုံးနေတတ်သော်လည်း တစ်ချက်တစ်ချက်ငိုင်သွားတတ်သည်ကို သတိထားမိခဲ့ သည်။ သို့သော် သူမမေးဝံ့ပေ။ တကယ်လို့များ အမေ မပျော်ဘူး။ ပြန်ချင်တယ်ဟု ပြောလိုက်လျှင် သူတို့ဒုက္ခရောက်ကာ ကသီရပေမည်။ အိမ်အကူကလည်း ချက်ချင်းရှာလို့ရသည်မဟုတ်။ ထို့ကြောင့် သူ့မှာ အမေပျော်စေရန် အမေကြိုက်သည့်ဟင်းများ ချက်ကျွေးသည်။ အမေသွားချင်မည်ထင်သော ဘုရားများကို လိုက်ပို့သည်။ မြို့ထဲက ရှော့ပင်းမောတွေပို့ပေးသည်။ သို့သော် အမေကတော့ တစ်ချက်တစ်ချက် ငိုင်သွားစမြဲဖြစ်သည်။
တကယ်ဆို သူလည်း အမေ့ကို ချစ်ပါသည်။ အမေက သူတို့အတွက် မိခင်ကောင်းတစ်ဦး ဖြစ်ခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။ သူငယ်ငယ်တုန်းက စျေးကပြန်လာသည့် အမေ၏စျေးခြင်းထဲမှမုန့်များကို ညီလေး၊ ညီမလေးနှင့်အတူ လုစားခဲ့ကြဖူးသည်။ အမေချက်ကျွေးသည့် ငါးပတ်ပုပ်မွှေချက်၊ ငါးခူစဉ်းကော၊ ကဏန်းဆီချက် စသည့် ဟင်းလျာများသည် သူအကြိုက်ဆုံးဟင်းလျာများဖြစ်ခဲ့
အမေ့အိမ်မှာ သူနေခဲ့ရသည့်ကာလသည် ညီလေးနှင့် ညီမလေးလောက် မကြာရှည်ခဲ့ပေ။ ဆယ်တန်းအောင်ပြီးချိန်မှစ၍ အလုပ်ဝင်ကာ အမေ့အိမ်နှင့် ခွဲခွာခဲ့ရသည်။ ထို့နောက် အိမ်ထောင်ကျသည်အထိ အမေ့အိမ်ကို အိမ်သားတစ်ဦးအဖြစ် ပြန်မရောက်ဖြစ်တော့ပေ။
(၃)
ဇနီးဖြစ်သူခင်မ အလုပ်ကိစ္စနှင့် အပြင်သွားနေခဲ့သည်မို့ အိမ်တွင် အမေရယ်၊ သမီးလေးရယ်၊ သူရယ်သာ ရှိနေခဲ့သည်။ ခင်မနှင့်သူက ကုမ္ပဏီချင်းမတူကြသည့်အတွက် တစ်ခါတစ်ရံ ရုံးပိတ်ရက်ချင်းလည်း မတူကြပေ။
သုံးနှစ်အရွယ်သာရှိသေးသည့်သမီး
“အမေ ကျွန်တော့်ဆီမှာ လာနေရတာစိတ်ညစ်နေလား”
အမေက သူ့မျက်နှာကို ကြည်လင်စွာပြုံးပြီးကြည့်သည်။ ပြီးမှ ဖြည်းညင်းစွာဖြေသည်။
“ဘာလို့ စိတ်ညစ်ရမှာလဲသားရဲ့၊ အမေ့မြေးလေးနဲ့ အမေ့သားနဲ့ အမေ့သမီးနဲ့နေရတာ စိတ်မညစ်ပါဘူး”
“ဟုတ်ကဲ့ပါအမေ၊ တကယ်တော့ သားအမေ့ကိုခေါ်ထားတာ သမီးလေးကိုထိန်းပေးဖို့ သက်သက်မဟုတ်ပါဘူး၊ အမေ့ကိုလဲ တတ်နိုင်သလောက် ပြန်ပြီးစောင့်ရှောက်ချင်လို့ပါ၊ အိမ်မှာ တခြားအလုပ်တွေမလုပ်ပါနဲ့ အမေ၊ အမေ့မြေးလေးကိုထိန်းပေးတာနဲ့တင် အမေ့ကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်၊ အမေက အသက်ကြီးပြီဆိုတော့ နားနားနေနေနေပါအမေရယ်၊ အိမ်အလုပ်တွေက သားတို့ ပြန်လာမှလုပ်ပါ့မယ်”
“အေးပါကွယ်၊ အမေ့အတွက် ဘာမှမပူနဲ့၊ အမေ အဆင်ပြေတယ်၊ သားပဲကျန်းမာရေးဂရုစိုက်၊ အလုပ်မှာ အဆင်ပြေအောင်ကြိုးစား”
“အမေ ဘာတွေစားချင်သေးလဲ၊ ဘယ်သွားချင်သေးလဲ၊ သားလိုက်ပို့ပေးမယ်လေ”
“ရပါတယ်ကွယ်၊ အမေ ဘာမှမစားချင်ပါဘူး၊ သွားလဲမသွားချင်ဘူး”
“အမေ စားချင်တဲ့အခါ သွားချင်တဲ့အခါ သားကိုပြောမယ်လေ”
အမေ့စကားဆုံးသည့်အခါ သမီးလေးပါးကို တစ်ချက်နမ်းရှိုက်လိုက်ပြီး အမေတို့မြေးအဘွားနားမှ သူထွက်လာခဲ့သည်။ အိမ်ခန်းထဲရှိ ကွန်ပျူတာရှေ့တွင် ထိုင်နေမိသော်လည်း သူ့လက်ကို ကွန်ပျူတာကီးဘုတ်ခလုတ်ပေါ်သို့ မတင်နိုင်သေးပေ။
ငယ်ငယ်တုန်းကဘဝသို့ အတွေးရောက်နေမိသည်။ အဖေရယ်၊ အမေရယ်၊ သူရယ်၊ ညီလေး၊ ညီမလေးရယ် မိသားစုငါးဦးဘဝက ပျော်စရာကောင်းပါသည်။ မပြည့်စုံမကြွယ်ဝသော်လည်း မိသားစုငါးဦး ချစ်ချစ်ခင်ခင်နေခဲ့ရသည့်ဘဝကို သူမမေ့နိုင်ပါ။ အမေ့အိမ်မှာနေခဲ့ရစဉ်တုန်းကဘဝကို
အဖေနှင့် အမေသည် သားသမီးများကို ချစ်ကြသူများဖြစ်သော်လည်း ချစ်ပုံချင်း မတူညီကြပေ။ အဖေက သားသမီးများနှင့် သူငယ်ချင်းလိုနေသည်။ ရင်းရင်းနှီးနှီးနေသည်။ သို့သော် စည်းကမ်းနှင့်ပတ်သက်လာလျှင်မူ အလျှော့မပေးချေ။ အမေကမူ အဖေ့လောက် သားသမီးများနှင့် ရင်းရင်းနှီးနှီးမနေသော်လည်း အလိုလိုက်သည်။ အဖေက သားသမီးများကိုခိုင်းသော်လည်း အမေက သားသမီးများကိုမခိုင်းဘဲ အိမ်အလုပ်မှန်သမျှ သူတစ်ယောက်တည်း လုပ်ကိုင်တတ်သည်။ အစိုးရဝန်ထမ်းဖြစ်သောအဖေနှင့် ကျောင်းသူ၊ ကျောင်းသားများဖြစ်ကြသော သူတို့မောင်နှမတစ်တွေက အိမ်မှာ ကြော့ကြော့လေးနေနိုင်ခဲ့ကြသော်လည်း အမေ့ခမျာ မိုးလင်းမှမိုးချုပ်ထိ အလုပ်ကို ဇယ်စက်သလိုလုပ်နေခဲ့ရရှာသည်။
(၄)
အမေ လာနေပေးခဲ့စဉ်တုန်းကအကြောင်းတွေကိုပြန်တွေးနေရင်း အမေ့ကိုသတိရမိသည်။ အမေကွယ်လွန်သွားခဲ့သည်မှာ နှစ်နှစ်ခန့်ရှိခဲ့ပေပြီ။ အဖေသေဆုံးစဉ်တုန်းကလည်း သူစိတ်ထိခိုက် ကြေကွဲခဲ့ရသည်။ အဖေ့တုန်းက သူခေါ်ထားခွင့်မရလိုက်ပေ။ အနီးကပ်ပြုစုစောင့်ရှောက်ခွင့်
အိပ်ခန်းထဲက ခုတင်ထက်တွင် သမီးငယ်လေးနှင့် ဇနီးသည်တို့ အိပ်မောကျနေခဲ့ကြသည်။ အဝေးက သံချောင်းခေါက်သံကြားရမှ အချိန်ကိုသတိရမိသည်။ ညတစ်ချက် ထိုးခဲ့ပေပြီ။ ပြတင်းပေါက်မှတစ်ဆင့် ပတ်ဝန်းကျင်ကိုမြင်နေရသည်။ နှင်းရေစိုရွှဲနေသော သစ်ကိုင်း၊ သစ်ခက်၊ သစ်ရွက်များကြောင့် သူပိုပြီးချမ်းစိမ့်သွားသလို ခံစားလိုက်ရသည်။ ယခုလို ရုံးအလုပ်ကိစ္စရှိသည့်ညမျိုးတွ
ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်သုံးနေရင်းမှ မနက်ဖြန် အမေနေ့ဖြစ်ကြောင်း သူများတွေတင်ထားတာ တွေ့လိုက်မိသည့်အတွက် အမေ့ကို ပိုသတိရမိသွားခဲ့သည်။ အမေမပြန်ခင်ခြောက်လခန့်အတွင်း နောက်ထပ် ပြဿနာမကြုံတွေ့ရတော့ပေ။ အမေ ခြောက်လခန့်အတွင်း မမှားမယွင်းအောင် ကြိုးစားပြီးနေခဲ့ရှာပါသည်။ သို့သော် ပြန်ခါနီးတစ်ရက်အလိုတွင် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသောပြသနာကြောင့် အမေနှင့်သူ့ကြားတွင် ကောင်းသောခွဲခွာခြင်းမဖြစ်ခဲ့
တကယ်ဆို သားက သားမိုက်တစ်ယောက်ပါအမေ။ အမေ့အိမ်မှာနေခဲ့ရစဉ်တုန်းက အမေ့ကြောင့် တစ်ခါမျှ စိတ်မညစ်ခဲ့ရပေ။ အဖေရိုက်သည့်အတွက်သာ တစ်ခါတလေနာကျင်ခဲ့ရပေမဲ့ အမေက သားသမီးများကို တစ်ခါမျှ မရိုက်ခဲ့ဖူး ပါ။ အဖေရိုက်လျှင်ပင် ဝင်ဆွဲရှာသည်။ သို့သော် အဖေ့ကိုကြောက်သည့်အမေက အဖေမာန်လိုက် သည့်အခါ ဆက်မဆွဲဝံ့ဘဲ ဘေးမှသာ စိုးရိမ်ပူပင်စွာကြည့်နေခဲ့ရရှာသည်ကို ပြန်အမှတ်ရနေမိသည်။
အိမ်ရှေ့ဆင်ဝင်အောက်တွင် ထွန်းထားသောမီးသီးဝါဝါလေးကိုလှ
အမေ သူ့ကိုခိုင်းခဲ့သည့် တစ်ခုတည်းအလုပ်က ခက်ခဲလှသည့်အလုပ်မဟုတ်ခဲ့ပေ။ အိမ်ရှေ့လမ်းအတွက် ခြံစည်းရိုးတံခါးအနီးတွင်ထွန်း
ကြည့်နေရင်း သူ့ရှေ့မှအခန်းနံရံသည် ပိတ်ကားတစ်ချပ်ဖြစ်သွားကာ အတိတ်ပုံရိပ်များထင်ဟပ်လာခဲ့ကြ
(၅)
သူ စားပွဲခုံပေါ်သို့မှောက်လှဲချ
အမေသည် သားကြီးဖြစ်သော သူ၏ခေါင်းကိုဖြည်းညင်းစွာပွတ်လျက် “သားရယ် အသက်ငယ်ငယ်လေးနဲ့မေ့တတ်လိုက်တာ၊ မနက်ကလဲ မီးမပိတ်ဘူး၊ အခုလဲ မီးထွန်းဖို့ မေ့နေပြန်ပြီမဟုတ်လား”ဟု ကြင်နာစွာဆိုသည်။ ထုံးစံအတိုင်း အမေပြောမှ သူသတိရလိုက်မိသည်။ သို့သော် ထိုအချိန်တွင် အမေက မီးသီးခလုတ်ကို ဖွင့်ပြီးခဲ့ချေပြီ။ တကယ်တော့ မီးသီးခလုတ်လေး ဖွင့်ဖို့ပိတ်ဖို့အလုပ်လေးကိုပင် အကြောင်းပြချက်မျိုးစုံနှင့် သူအကြိမ်ကြိမ်မေ့လျော့ခဲ့သည်။ အမေပဲ အကြိမ်ကြိမ်ဖွင့်ခဲ့၊ ပိတ်ခဲ့ရသည်။ သို့သော် အမေ့နှုတ်ဖျားက ပြစ်တင်ဆူပူသည့်စကားကို သူမကြားခဲ့ရပေ။ ထို့အတွက်ကြောင့်လည်း သူ ခဏခဏမေ့လျော့နေခဲ့တာဖြစ်နိုင်ပါ
သမီးလေးကို စိုးရိမ်စိတ်ဖြင့် ထွေးပွေ့ထားမိသည်။ သူ့ပါးစပ်မှထွက်လာသည့် စကားလုံးများကို သူမတားဆီးနိုင်တော့ပေ။
“အမေရာ ကျွန်တော်အတန်တန်ပြောရဲ့သားနဲ့၊ သမီးလေးကိုပဲ ဂရုစိုက်ပါဆိုတာ၊ အခုတော့ အမေ့ကြောင့် သမီးလေးခေါင်းပေါက်သွားပြီ၊ အမေက မရှက်ပေမဲ့ အမေ့ကို အကြိမ်ကြိမ်ပြောနေရတာ ကျွန်တော်ရှက်တယ်၊ ဒီလိုမှန်းသိရင် အမေ့ကို မခေါ်ပါဘူး”
ယခုတစ်ကြိမ်တွင်မူ အမေ ဘာစကားမျှ မဆိုရှာပါ။ သူ့ကိုသာ မျက်ရည်များဝိုင်းနေသည့် မျက်လုံးအစုံဖြင့် ကြည့်နေခဲ့သည်။ သို့သော် နောက်နေ့မနက်ပြန်ခါနီးတွင် –
“အမေ မြေးလေးကိုပဲထိန်းတာပါကွယ်၊ ကျန်တဲ့အလုပ်တွေ ဘာမှမလုပ်ပါဘူး” ဟူသောစကားကို ပြောသွားခဲ့ရှာသည်။ သူ့အိမ်မှ အပြစ်မကင်းသူတစ်ယောက်ပမာ အမေညှိုးငယ်စွာထွက်ခွာသွားခဲ့ရသည်။
အမေပြန်သွားမှ အမေ့လက်ရောင်နေသည်ကို သတိထားလိုက်မိသည်။ အမေ့တွင် အဆစ်အမျက်ကိုက်ခဲသည့်ရောဂါရှိမှန်း သတိရမိသည်။ အမေဘာဖြစ်နေသည်ကို၊ ဘာစားချင်သည်ကို သူမမေးဘဲ မသိခဲ့နိုင်သော်လည်း (တကယ်တော့ မေးတာတောင် သူမသိနိုင်ခဲ့ပါဘူး) သူဘာဖြစ်နေသည်ကို ဘာစားချင်သည်ကိုမူ ယခုအရွယ်အထိ အမေမမေးဘဲ သိနိုင်ခဲ့လေသည်။
(၆)
အိမ်ရှေ့ဆင်ဝင်အောက်မှ မီးသီးဝါဝါကလေးက သူ့ကို စကားလုံးပေါင်းများစွာပြောပြနေ
ဥဩ(ချယ်ရီမြေ)